18 augustus 2020 (Laatst gewijzigd 26 juni 2024)
Leestijd: 4 minuten
Je ligt al even in bed en slaapt bijna. Precies op het moment dat je zo goed als wegzakt in een diepe slaap, schrik je wakker van een grote stuiptrekking. Of je valt ineens in een diep gat, alsof je bed onder je verdwenen is. Wat is dat toch voor een vreemde gewaarwording zo net voordat je in slaap valt? Hoewel je ergens wel weet dat het niets ernstigs is, zou je toch graag weten wat er aan de hand is. Lees verder waarom je slaapstuipen hebt en waar ze vandaan komen!
Een slaapstuip, ook wel hypnagoge schok genoemd, komt voor in de fase tussen wakker zijn en slapen. Zo’n 60 tot 70% van de mensen heeft last van deze ongecontroleerde bewegingen. Je bent dus zeker niet de enige. Normaal zijn onze spieren ontspannen als we slapen, zelfs tijdens de meest wilde dromen. Prikkels van buitenaf worden in principe genegeerd, maar het kan zijn dat er op sommige momenten toch een signaal van buitenaf doordringt. Je hersenen zijn voor die waarnemingen nog wakker terwijl je gedeelte van de hersenen die je spieren aanstuurt al slaapt. Het hersengedeelte dat wakker is, denkt daardoor dat je valt omdat je spieren al slapen. Dit zorgt voor een reflex: de schokken in je slaap. Dit ervaren mensen als een vallend gevoel, schrikreflex of elektrische schok.
Meer weten over de verschillende fasen in de slaapcyclus
Wetenschappers zijn het er niet over eens. Voorlopig circuleren er nog diverse theorieën. De meest gehoorde en acceptabele verklaringen voor slaapstuipen zijn:
Je spieren hebben zich al ontspannen, je hersenen nog niet. Als je spieren stil langs je lichaam liggen, denken je wakkere hersenen dat je valt. Als reactie spant je lichaam alle spieren aan om je overeind te houden. Dit ervaar je als een schok in je ledematen en je schrikt wakker.
Ben je erg druk geweest de laatste tijd? Ergens bang voor of kun je niet stoppen met piekeren? Dit kan een oorzaak zijn voor de ongecontroleerde bewegingen die je maakt voordat je eindelijk in slaap dommelt. Je hersenen komen simpelweg minder snel tot rust als je stress ervaart. 7 tips bij slecht slapen door stress
Sommige mensen zien slaapstuipen als een natuurlijk en volkomen normaal onderdeel van het slaapproces. Op het moment dat je ademhaling is vertraagd en je lichaamstemperatuur is gedaald, gaat je lichaam schokken als tegenreactie. Iets met ontspanning en minder hard aan het werk zijn van je lichaam. Klinkt aannemelijk, toch?
Lang niet geslapen? Aan het vechten tegen de slaap? Hoe vermoeider je bent, hoe groter de kans op slaapstuipen. Je lichaam laat je met deze reflex gewoon even weten dat je beter voor jezelf moet zorgen. Het is maar dat je het weet.
Als je in een a-relaxte positie ligt, ervaar je meer stuiptrekkingen dan als je een goede slaaphouding aanneemt. Beter een goede boxspring met een comfortabel matras dan op de bank in slaap vallen dus.
Lees ook: Gezonde slaaphouding
Het is een verklaring voor de stuiptrekkingen waar je niet zo veel mee kunt, maar het is wel een interessant weetje. Onze voorouders, de apen, schijnen het ook te hebben. Dit om ze te waarschuwen als ze in een boom liggen te slapen. Want meters naar beneden vallen, vindt niemand fijn.
Hopelijk hebben we je met bovenstaande theorieën een beetje gerustgesteld. Behalve zorgen voor een gezond leefritme en een goed bed, kun je dus niet veel doen aan die rare, ongecontroleerde bewegingen. De volgende keer dat je partner klaagt over de blauwe plek die jij hebt veroorzaakt, weet je wat je hem kunt laten lezen.
Maar liefst één op de vijf Nederlanders kampt met slaapproblemen. Een goede nachtrust is hét sleutelwoord voor een gezonder en gelukkiger leven. Wij voorzien je van de laatste informatie rondom slapen. Zo leer je hoe goed slapen zorgt voor een beter leven.