21 april 2023 (Laatst gewijzigd 26 juni 2024)
Leestijd: 4 minuten
Slapen en afvallen: ’s morgens weeg je minder. Afvallen tijdens het slapen, jazeker. Als je 's avonds voor het slapen gaan en 's morgens meteen na het opstaan op de weegschaal gaat staan, zul je zien dat je bent afgevallen. Hoe kan dat? Je hebt toch niets gedaan?
Het gewichtsverlies in de nacht wordt vooral veroorzaakt door vochtverlies. Je verliest vocht via je adem en de huid. Dit kan oplopen tot wel een halve liter per nacht. Als je 's nachts gaat plassen, verlies je ook nog eens een paar honderd milliliter.
Naast vochtverlies verbrandt je lichaam calorieën tijdens de nacht. Ondanks dat je in rust bent, gaan bepaalde processen gewoon door. Als je slaapt, herstel je onder andere je spieren, botten en het immuunsysteem en worden afvalstoffen afgevoerd. Ook het rondpompen van bloed en de ademhaling kosten energie. Tijdens de slaap verbrand je ongeveer 1 kilocalorie per uur per kilo lichaamsgewicht. Dus iemand die 70 kilo weegt en 7 uur slaapt, verbrandt in de nacht 490 kcal. Dit is vergelijkbaar met een dikke tosti met boter, een plak ham en 2 plakken kaas. Om overdag 490 kcal te verbranden moet je ongeveer 40 minuten stevig wandelen.
Heb je het koud in bed? Je verbrandt dan meer calorieën. Dit komt doordat je lichaam op temperatuur wil blijven. Toch zullen we je dat niet aanraden, goed slapen terwijl je rilt van de kou valt niet mee. Als je het juist heel warm hebt, verlies je meer vocht door zweten en daalt je gewicht. Maar ook dat is niet bevorderlijk voor de nachtrust. Qua temperatuur kun je het beste slapen bij een kamertemperatuur van 16-18 graden en met comfortabel beddengoed:niet te warm en niet te koud. Al het gewichtsverlies in de nacht compenseer je overigens weer door overdag normaal te eten en te drinken. Een echt slaap dieet? Helaas bestaat dat dus alleen in je dromen.
Slaap je langere tijd slecht? Grote kans dat je hormomen die het hongergevoel (ghreline) en verzadigingsgevoel (leptine) aansturen uit balans zijn. De hoeveelheid ghreline neemt toe en leptine af, waardoor je meer honger hebt. Dit kan ervoor zorgen dat je 's nachts wil eten. Omdat de insulineproductie in de nacht lager is, worden koolhydraten niet goed verwerkt en opgeslagen als vet. Daar kun je door aankomen in gewicht. Ook loop je meer kans op suikerziekte en hart- en vaatziekten. De verstoorde balans tussen ghreline en leptine kan ook zorgen voor meer hongergevoel en eten overdag dan nodig is. Het gevolg? Aankomen door slecht slapen of slaaptekort.
Op een gezond gewicht blijven of afvallen? Goed slapen kan hier bij helpen. Hoe dat kan leggen we je uit:
Draai hem meteen ook even om: ook slecht slapen door afvallen komt veel voor. Door de veranderende energiehuishouding is je lichaam van slag. Deze veranderingen in je stofwisseling kunnen invloed hebben op je slaap.
Een goede nachtrust zorgt niet dírect voor afvallen. Je valt 's nachts iets af, maar compenseert dat overdag. Wel kan voldoende uren slapen (voor een volwassene 7-8 uur) helpen bij het behouden van een gezond gewicht of bij afvallen. Dit doordat je geen of minder neiging hebt om te snacken of je emoties te dempen met eten én omdat je energie hebt voor een actieve en gezonde leefstijl. Het mooie is dat een actieve en gezonde leefstijl je helpt met beter slapen en zo is de cirkel rond!